Esperanto tago kaj plu pri Bagŭaĝano

Hodiaŭ estas la naskiĝtago de Ludoviko Lazaro Zamenhof, la kreanto de nia kara Internacia Lingvo, festata kiel la tago de Esperanto. Ni esperu ke nia lingvo fariĝos pli forta voĉo en la Babelo de nia mondo kaj helpos ĉiujn vivi en paco kaj harmonio.
Mi ĵus finis la finajn korektojn de scienca artikolo konektata kun mia laboro kiun mi esperas publikigi baldaŭ en la Revuo de Sciencaj Instrumentoj. Dum la lastaj semajnoj, paralele kun mia trejnado de Tajĝiĉuano, mi komencis lerni movojn de Bagŭaĝano. Kiel mi jam skribis pri la stilo, ĝi aspektas belege estetike, estas bonega por sano kaj tre efika kiel luktarto. Kvankam mi restas disciplo de Tajĝiĉuano, mi ankaŭ intencas fariĝi sufiĉe lerta en Bagŭaĝano. Jen ĉi sube alia filmeto kun bela praktikantino de la stilo:
Ge Chunyan

Majstrino Ge Chunyan [Ge Ĉunjan], sindona taoisto, estas unu el la plej grandaj de nia tempo. Ŝi komencis trejnadon en luktartoj en 1972 kaj inter 1979 kaj 1985 gajnis 8 orajn medalojn kaj aliajn 30 medalojn en ĉinaj naciaj ĉampionecoj. La filmeto montras ke jam en ŝia junaĝo ŝi atingis altan nivelon de kung fu.

La plej sukcesa kanto popmuzika en la rumana

O-zone - Dragostea din tei / La amo el la Tiliujo

Mi ne scias kiom el miaj legantoj scias ke la grupo "O-zone" estas rumana (ja el la Moldova Respubliko), sed mi certas ke preskaŭ ĉiuj aŭdis almenaŭ okaze tiun ĉi kanton... La subtitoloj en Esperanto ne estas tute korektaj sed akcepteblas por havi klaran ideon pri kio koncernas la muziko.


Alia evento: sur http://www.france24.com/live/ Francio lanĉis hodiaŭ novan televidstacion en la franca, angla kaj araba. Post Al Ĝjazira, France 24 provos ankaŭ esti originala voĉo en la usona-angla dominita novaĵmondo.

Baguazhang (Bagŭaĝano)

Alia grava interna luktarto de Ĉinio, krom Tajĝiĉuano kaj Xing Yi [Sing Ij], estas Baguazhang [Bagŭaĝano]. La nomo signifas "la palmo de ok trigramoj". Ĝi estis kreita komence de la 19-a jarcento kaj estas bazita sur la antikva ĉina filozofio pri la ok trigramoj (Bagua). La movoj estas karakterizataj per cirklaj paŝoj kaj oni atakas per palmoj, neniam per pugnoj. La stilo fariĝis tiel fama pro sia batalefiko ke post 1870 la gardistoj de la ĉina imperiestro estis ĉiuj spertuloj en Bagua. La belan knabinan foton mi prenis de sur http://kungfu.ning.com/


Sun Zhijun [Sun Ĝiĝun] estas fama maestro de Bagua, Cheng stilo kaj pruvas en la filmeto ke havinte la aĝon de 80 jaroj tute ne signifas esti maljuna!

La malplena menso

Tajĝiĉuano estas luktarto tre efika por plifortigi la internan energion, plibonigi la sanon kaj plilongigi la vivon. Kaj ĝi ankaŭ estas tre efika en memdefendo. Dek jarojn antaŭe mi komencis praktiki ĝin, unue la 24-movan formon, poste la 13-movan formon kaj ekde 2003 la tradician Yang Chengfu formon kiel estas instruata de Sifu Erle Montaigue. Mi rimarkis dum tiu ĉi periodo ke Tajĝiĉuano estas la plej kompleksa kaj efika luktarto el ĉiuj kiujn mi renkontis (kaj mi renkontis kaj praktikis multajn). Ekzistas en okcidento multege de "instruistoj" kiuj scias preskaŭ nenion pri Tajĝiĉuano, sed "instruas" ĝin al aliaj. Mi esperas iutage malfermi mian lernejon kaj instrui la veran arton al ĉiuj interesataj. Antaŭnelonge mi lernis la pli altnivela formo de la tradicia Yang stilo (Yang Luchan), sed ankoraŭ bezonas kelkajn monatojn ĝis kiam mi sufiĉe bone prezentos ĝin en video.
La malplena menso - Wudang Monto Tajĝiĉuano


Ĉar mi ne povis ankoraŭ trovi bonan filmeton priskribante la Yang stilo de Tajĝiĉuano, mi aldonis supre filmeton kiu montras la stilo de Tajĝiĉuan praktikata sur la Wudang Monto far la taoistaj monaĥoj. La naturo kaj la muziko estas ravaj kaj la pastro Yuen estas granda mastro de la stilo. Kvankam la studantoj en la flavaj vestaĵoj ne estas tiom bonaj, la bildoj sufiĉe bonas por prezenti la aspekton de la Wudang stilo de Tajĝiĉuano. Sendepende de stilo, Tajĝiĉuano restas ĉiam bela spektaklo rigardi kaj bonega ekzerco por praktiki. Kaj oni diras ke la Wudang stilo de Tajĝiquano estas la plej progresinta kaj spirita el ĉiuj.

Esperanto kaj miaj kreaĵoj

Pasintjare, miaj kreaĵoj elektronikaj estis favore aprezataj de la eldonistoj de JeunEsperanto Info, magazino por gejunuloj kiu aperas kvarfoje jare en Francio en la franca lingvo kaj Esperanto. Ili petis min pretigi bildon por la kovrilo kaj jen la rezulto por la tria numero de 2005:

Oni povas elŝuti/legi la tutan revuon kiel pdf-o sur la retadreso: http://esperanto-jeunes.org/IMG/pdf/JI_2005_3.pdf. La enhavo estas riĉa kaj interesa.

Mistera pentraĵo

Ekde 2002, mistera pentraĵo pendas supre de mia lito. Trovis mi ĝin en vendejo de malnovaj aferoj por la prezo de 10 usonaj dolaroj. Neniu nomo sur la pentraĵo kaj tre bonkvalita laboro. Pli ol unu fojo mi demandis min ĉu ĝi estas pentraĵo de tre talenta amatoro kiu neniam serioze okupiĝis pri artoj aŭ forgesita kreaĵo de famulo? Ĉu mi iam trovos la respondon?
Mi ankaŭ rimarkis ke mia kontoro montras pli ol 5000 vizitojn ekde kiam mi komencis blogi tie ĉi... Espereble mi atingos dekoble da vizitantoj iutage.

Miaj demandoj

Kial ni ne uzas la militan teknologion por pace esplori aliajn mondojn anstataŭ mortigi iun alian? Kiam la detruo de nia medio per poluciigo estas la plej grava danĝero kiu ŝvebas supre de ni, kial ni trovas tempon por militoj? Mi esperas ke miaj legantoj ne malŝatos mian lastan elektronikan kreaĵon.

Al Ĝjazira ("La Insulo") en la angla lingvo jam elsendas de unu semajno

Ekzakte unu semajno antaŭe, la jam fama (amata de iuj, malamata de aliaj) televidkanalo Al Ĝjazira (tio signifas "La Insulo" en la araba lingvo), bazita en Kataro, lanĉis sian anglalingvan kanalon. Ĝi estas videbla televide en ĉiuj landoj en Okcidento kun unu grava ekscepto: Usono. La usona estraro multe laŭdis la televidkanalon antaŭ 2001 pro siaj efortoj prezenti pli objektive kaj demokratie la eventojn el la Mezoriento kaj mondo. Sed post la tristaj eventoj de 2001 la pozicio de la usona registraro ŝanĝiĝis. La neortodoksa stilo de Al Gjazira prezenti publike la opinion de ambaŭ flankoj, la bona kaj malbona, tute diferis de la okcidenta ĵurnalisma metodo. Kaj ankaŭ la montro senkaŝe de la militaj hororoj ne oportunis al multaj okcidentaj televidoj (kiel oni povus havi subtenon por milito kiam oni povas vidi kiom malbona kaj kruela la milito estas?). Do, subite Al Ĝjazira fariĝis "malica, malakurata kaj malbonintenca". Kaj certe, demokratia lando kiel Usono, en la nomo de la libera esprimo, tute ne favorus spektigi kanalon de la "malamiko" (kiu malamiko mi demandas min, ĉar ili tute NE subtenas la vidpunkton de la teroristoj aŭ aliaj fiuloj)... La afero amuzas kaj pensigas min pri la oldaj tempoj en la komunistaj landoj, kie ĉiui popoloj "vivis demokratie". Tie la estranoj malpermesis kaj malkuraĝigis akceson al informado de ekstere pro timo perdi ilian influpovon kaj kontrolon al la popolo. Sendube, simila fenomeno okazas hodiaŭ en Usono kaj la sola demando estas: kiu vere tiras la fadenojn el la ombro kaj havas la intereson detrui la usonan demokration restriktigante la akceson de la popolo al libera informo?
Eĉ pli amuze: dum la unuaj tagoj la plejparto de la usonaj informiloj havis nur laŭdajn opiniojn pri la katara televidkanalo, sed subite, hieraŭ, alia grupo de "ĵurnalistoj" komencis paroli pri la "malamiko" priskribante Al Gjaziran kiel fiintenca televidkanalo kiu celas detrui la usonan demokration. Kial ili atendis unu plenan semanon por reagi? Kaj kiu pagis ilin por verki la kalumniajn artikolojn? Mi certas ke la legantoj trovos facile la respondojn al ambaŭ demandoj.
Klakante la ĉi suban bildon oni povas spekti la unuajn elsendajn minutojn de la nova televidstacio:


Oni povas spekti Al Ĝjazira televidon interrete ĉe http://aljazeera.net/english senpage po 15 minutojn. La stilo similas al la fama BBC kaj la profesia kvalito estas tre proksima de la brita televidstacio. Kaj ju pli multajn vidpunktojn ni havas, des pli bone ni povos trovi la veron pri kio okazas en nia mondo. Do, elkoran bonvenon en la televida mondo Al Ĝjazira en la angla! Kiel ĉiuj televidstacioj, vi faros erarojn iufoje, ne estos perfekta, sed ĉiam prezentos originalan vidpunkton flanke de la landoj el la "tria mondo" kiu, mi certas, tre utilos al vere demokratia informado de ĉiuj civitanoj de nia planedo, kaj helpos la homaron trovi pli facile pacon kaj harmonion sur Tero.

Esperanto en Rochester (Roĉestro)

Hieraŭ vespere mi atendis la kunvenon (ja la lecionon) de lokaj esperantistoj ĉe la Universitato de Rochester, kiun prizorgas Hoss (li instruas Esperanton ĉe la universitato). Entute ni estis kvar kaj babilis en Esperanto kaj la angla. Karyn kaj Joshua ankoraŭ ne estas progresintoj sed partoprenis aktive en la parolado kaj mi certas ke baldaŭ ili fariĝos tre fluaj en la Internacia Lingvo. Mi estis impresiigita ke ekzistas usonanoj kiuj ne nur interesiĝas pri Esperanto, sed vere lernas ĝin! La tempo fluis rapide kaj nia kunveno kiu komencis je 7:15 daŭris ĝis 8:30. En la foto de maldekstre dekstren vidiĝas mi, Karyn, Joshua kaj Hoss (aliaj klasanoj ne povis ĉeesti la kunvenon).
La paĝo de Hoss pri Esperanto ĉe la Univesritato de Rochester estas ĉe http://esperanto.lodestone.org/novajxoj/. Ĝi havas informojn por anglaparolantoj pri la loka Esperanto kurso kaj pri Esperanto ĝenerale. Hoss Firooznia kaj Thomas Alexander estas la plej aktivaj esperantistoj tie ĉi kaj dank'al ili la Esperanto komunumo de Rochester daŭris kreski dum la lastaj jaroj.

Tajĝiĉuano kaj la interna forto

Hieraŭ vespere mi denove praktikis la Yang Luchan formon de Tajĝiĉuano. La sento estis ke la korpo movas sen la helpo de muskoloj, sed pure per la forto de menso. Kiam mi turnis aŭ saltis, neniun strebon mi sentis. Se mi daŭros trejni, probable en 10 jarojn mi vere komencos manifestigi la tiel nomatan "internan energion". Tiam, la olda aĝo aŭ la fizika malforto ne plu gravos: ĉio movos per pura mensa energio. Ni, la homoj, havas limigitan fizikan povon, sed la limojn de nia menso ni ankoraŭ ne alproksimiĝis. Anstataŭ trouzi teknologion, eble ni unue devus plibonigi nin mem.

Filadelfio (Philadelphia)

Libereco Sonorilego
Fine de oktobro/komence de novembro mi ĉeestis fizikan konferencon en Filadelfio, kie mi ankaŭ prezentis la lastajn novaĵojn pri mia bobelĉambro.

Sendependiĝo Salono
La urbo aspektis probable bonege en la pasinteco, sed la modernigado detruis multe el ĝia iama beleco. La fama "Libereca Sonorilego" estas malpli granda ol la sonorilego el mia vilaĝa preĝejo kaj la "Salono de sendependiĝo", kvankam beleta, ne impresiigis min.

Rivero Delaware
La rivero Delaware similas al la Hudson Rivero en Novjorko, sed estas iom pli larĝa kaj kun malpli da konstruaĵaro sur la bordoj.

Arto Muzeo

Arto Muzeo
La muzeo de artoj aspektis pli interese, simile al eŭropa arkitekturo. Ene mi povis viziti kelkajn interesajn ekspoziciojn de pentraĵoj kaj unu kolekton de mezepokaj armiloj kaj kirasoj.

Flagoj
La strato kun flagoj el (preskaŭ) ĉiuj landoj estis interesa ideo (sed, interese, mankis la flagoj el la islama parto de nia mondo tie, nek Iranon, nek Saŭdarabion, nek aliajn mi povis trovi). La rumana flago (blua-flava-ruĝa) vidiĝas centre de la bildo.

Rocky
Kaj certe, apud la artomuzeo, la statuo de "Rocky" estas facile observebla (kvankam mi tute ne komprenas la konekton inter serio de filmoj de dubinda valoro kaj arto)...

Post longa silentado...

... mi finfine aldonos kelkajn liniojn en mia blogo. En septembro mi advancis al bruna zono en la stilo de "Kjokuŝin Karate". Mia eksperimento antaŭeniras, sed ne tiom haste kiom mi ŝatus. Tamen mi havos konferencon en Filadelfio, Pensilvanio, tiu ĉi monatfine kie prezentos la lastajn rezultojn de mia laboro. Intertempe artikolo por scienca revuo estas preparata kaj mi esperas vidi ĝin publikigita ĉi vintre. La Ramadana fasto ankaŭ komencas kaj, kvankam mi ne estas islamano, mi provas praktiki ĝin por la kvina laŭsekva jaro. Fasto estas unu el la aferoj kiuj alproksimiĝas nin de niaj homaj kvalitoj, kontrolante nia besta naturo. Do ni regas niajn dezirojn manĝi, drinki, ktp. Kaj ankaŭ ni devas esti pli bonhumoraj ol kutime.
Ĉiu matene, jam de pli ol du semajnoj, mi praktikas Tajĝiĉuanon por almenaŭ duonhoro. Estas la plej efika luktarta ekzerco, miaopinie, por ambaŭ sano kaj fizika forto. Estas arto kiu puŝas la limojn de nia homeco pli for, por krei ion pli bonan kaj pli belan el nia estaĵo, en armonio kun la tuta Universo.

Princino de Rumanio (A Princess of Roumania)

Post pli fruktodona scienca laboro kun mia freona bobelĉambro dum la lastaj semajnoj (kaj alproksimiĝante la finon de mia doktoreco), mi iris librovendejen serĉante ion interesan por legi. Kune kun bela germana-angla paralela teksto-libro kun fabeloj de la fratoj Grimm, mi trovis en la sciencfikcia areo tiun ĉi libron de Paul Park: "A Princess of Roumania" ("Princino de Rumanio"). Se ĝi bone skribitis aŭ ne mi ankoraŭ ne scias, sed la historio ŝajnas interesa sufiĉe. La ĉefa rolantino estas Miranda Popescu (ja Miranda estas plej ofte ciganina kaj ne etna rumana nomo en Rumanio dum Popescu estas la plej ofte renkontata familinomo en mia lando), kiu estis adoptita de usonanoj el rumana orfejo. Sed fakte ŝi estas la princino kiu devas heredi la tronon de Rumanio en paralela (alterna) mondo kie Rumanio estas granda potenco en Eŭropo kaj oni kaŝis ŝin en "nia normala mondo" de fortoj kiuj volas mortigi aŭ uzi la princinon por malbonaj celoj. Ŝajnas al mi ke tiu ĉi "alterna mondo" devus esti mondo kie Germanio venkis la Duan Mondmiliton, kaj mia lando, kiel aliancano, akiris ekonomiajn avantaĝojn. La alternaj historioj ĉiam interesis min, oni meritas legi "La homo el la alta kastelo" ("The Man from the Hiĝ Castle") far Philip Dick aŭ spekti la filmon "Okazis tie ĉi" ("It Happened Here") far Kevin Brownlow kaj Andrew Mollopor por vidi kiom relativa estas nia angulo vidi kaj kompreni la mondan historion, juĝi iujn faktojn kiel "pravaj" kaj aliaj kiel "malpravaj". Do, kun la espero ke tiu Rumanio en la alterna mondo estas sufiĉe interesa lando, mi scivolas kiom la usona aŭtoro vere scias pri ĝi en mondo kie la kulturo estas plej ofte prezentata el la usona kaj okcidenta vidpunkto. Mi skribos alian komenton post kiam mi vinos legi la libron. Oni povas legi fragmentojn (angle) sur amazon.com tie ĉi. Se iu ajn el miaj esperantistaj amikoj legis/legas/legos la libron, mi scivolos aŭdi opinion pri ĝi. La fama verkistino Ursula K. Le Guin verkis kelkajn favorajn liniojn pri la libro. Do, ni esperu ke ĝi estas sufiĉe interesa.

Ŝanĝo de loĝejo

La vilaĝo Benia, norda Rumanio - mia denaska vilaĝo.
Dimanĉe mi ŝanĝis mian loĝejon, post kvar jarojn de vivado en la sama apartamento. La nova apartamento estas malpli granda sed ankaŭ malpli multekosta. Sur tiu ĉi paĝo mi komencis aldoni informojn pri huculoj, montara popolo kiu vivas en la nordo de Rumanio, okcidento de Ukraino, suda Polando kaj orienta Slovakio. La paĝo estas en la rumana sed estonte mi esperas aldoni huculan-Esperantan vortaron.

Saluton al l'aero

L'aero ĉiam ĉirkaŭas nin
Sekretema kaj preskaŭ nevidebla.
Ĝi derivigas nin
Tra pensoj kaj paŝoj, movebla
Sen memorigi ĝian eternan kareson,
Silenta, ĝuebla.

Gravite presitaj tersurface
Niaj paŝoj spuras atomojn de tempo,
Niaj pensoj spuras atomojn de kono,
Novan someron kreskigas printempo,
Nur l'aero postrestas kiel krono.
Niaj koroj spuras petalojn de vivo
En l'aero, eterna, pensiva,
En l'aero fluanta senlace.

La sekundoj daŭras kreski en miaj okuloj
Semigante gigantajn horloĝojn,
Sablohorloĝojn sen ombro kaj pezo.
Iutempe la tutaj sekundoj dolorigas
Kiam l'aero tra mi' koro refluas
Nur aero mi estas, nur l'aero plezuras,
Miaj horoj fariĝas nebuloj.

Saluton al l'aero,
Ĉiuspire ĝi ĉirkaŭprenas nin,
Portante l'destin'
De ĉiu vivero.

Blua Sekureco levas blankan flagon

Israela kontraŭspama firmo Blua Sekureco diris marde ke ĝi ĉesos siajn operaciojn post lamiga serio de atakoj lanĉitaj kontraŭ ĝiaj servoj pli frue ĉimonate de rusa spamisto nomata PharmaMaster. Ilia retpaĝo ne plu funkcias ekde hieraŭ. La krimuloj venkis, la fiuloj gajnis, la malbonuloj triumfis, almenaŭ por ĉi tempe. Ni esperu ke pli bonaj tagoj alvenos baldaŭ en la lukto kontraŭ la spamistoj.

Blue Security (Blua Sekureco) triumfiĝanta en la milito kontraŭ la spamistoj

La milito inter spamistoj (precipe la krimulo konata kiel pharmamaster) kaj Blua Sekureco finiĝis. La servoro de Blua Sekureco sur http://www.bluesecurity.com funkcias denove kaj la antispamo programo povas esti elŝutita.
Pharmamaster (kiu verŝajne vivas en Rusio) kaj kiu estas unu el la plej grandaj nuntempaj spamistoj rifuzis kelkajn tagojn antaŭe eviti sendi spamon al la membroj de la Blua Sekureco komunumo kaj decidis fari ĉion eblan por haltigi ties agadon. Li mem agnoskis ke la Blua Sekureco trovis la korektan solvon elimini spamon kaj diris ke ne povas toleri la situacion. Konsekvence, la fiulo atakis la servoron de la israela kompanio, paralele sendinte minacajn mesaĝojn blinde kun la celo trafi iujn el la membroj de la Blua Sekureco komunumo. La minacoj sendi multege da spamo ne sukcesis kaj ne timigis neniun, dum la atakoj de la mafiulo haltis ankaŭ servoroj de blogaro kiel Live Journal kaj Six Apart. Post tri tagoj la rimedoj de pharmamaster elĉerpiĝis kaj li haltis la atakojn. La tuta afero estis bonega senpaga reklamo por Blua Sekureco. Nun aro da homoj aŭdis pri ĝi kaj deziras uzi la programon por lukti kontraŭ spamo. La spamistoj neniam rimarkiĝis per alta inteligenco kaj la agoj de pharmamaster pruvas eĉ pli la stultecon de tiuj krimuloj.

Spamo milito - la spamistoj perdas en la batalo kun la Blua Rano (Blue Frog)

Ekde julio pasintjare mi uzas la tiel nomatan "Bluan Ranon" (angle "Blue Frog") por lukti kontraŭ spamo. Nun, mia spamo preskaŭ malaperis. "Blua Sekureco" (angle "Blue Security") estas kompanio bazita en Israelo (http://bluesecurity.com) kiu uzas originalan principon por lukti kontraŭ spamado. Oni povas reĝistrigi ĝis 10 retadresojn (senpage) en la kodita "Blua Rano Registro" kaj ankaŭ elŝuti malgrandan programeton. Kiam la spamisto sendas milionojn da mesaĝoj, parte el ili atingas adresojn de la "Blua Rano Registro". Por ĉiu spamado al Blua Rano membro adreso, oni trovas la retpaĝon de la spamisto kaj unuafoje oni petas lin elŝuti la registron kiu forigos la adresojn el sia spamad-listo. Se la spamisto daŭre sendas rubaĵmesaĝojn, oni ankaŭ raportas lin al la interret servico haviganto (angle "Internet Service Provider" kaj al polico. Se la spamado daŭras, oni komencas skribi plendon sur la formo kie la spamisto atendas ke iuj personoj aĉetas kion li vendas. Unu plendo por ĉiu spamo. Certe, se la spamisto sendas tro multajn mesaĝojn, multe da plendoj plenigos lian paĝon sen iu ajn profito por la spamisto kaj sen lasi iun ajn aĉeti la varojn kiujn li vendas. Do, por la spamisto la afero ne estas utila, kaj se li estas inteligenta, decidas ne plu spami la adresojn de la Blua Rano Komunumo. Tielmaniere, multaj spamistoj ĉesis sendi spamon al ni. Hieraŭ, spamisto, (krimulo verŝajne el Rusio, probable laŭnome Alex Blood / Alexander Mosh / AlekseyB / Alex Polyakov aŭ Alexey Panov - ckync.com) decidis, kune kun aliaj fiuloj, ataki la paĝon de Blua Sekureco kaj sendi minacajn mesaĝojn por la uzantoj de la Blua Rano, promesante sendi al ili 10-20 foje pli da spamo se ili ne forlasas la Blua Rano Komunumon. Ĉar ili estis senditaj blinde, iuj atingis personojn kiuj neniam uzis la programon dum aliaj atingis membrojn de la Blua Rano Komunumo. Kelkaj membroj eĉ timis kaj forlasis la Komunumon, sed la plejparto (preskaŭ 500 000) daŭris raporti la spamon. La rezulto: La atako sur la paĝo de Blua Sekureco febliĝis rapide kaj la spamo tute ne kreskis. Kaj certe, la spamistoj kiuj organizis la atakon gajnis malpli (au neniom) da mono dum tiu ĉi tempo. Se ili estas tiel stultaj, li povas daŭri provi ataki la Bluan Ranon. Mi ne ricevis minacan mesaĝon kaj daŭris raporti la spamon el la "bulk" dosiero de yahoo (ĉar alian spamon mi ne plu ricevas). Ja la Blua Rano faras eĉ ĉi tion aŭtomate. Mi ĝojas ke finfine la krimuloj kiuj sendas spamon komencas havi malfacilan vivon kaj invitas ĉiujn miajn legantojn kiuj ricevas rubaĵajn retmesaĝojn uzi la Bluan Ranon! Bedaŭrinde la informoj sur ilia paĝo estas nur en la angla, sed oni povas uzi traduku.net, por traduki la informojn tie.
Alia rakonto: Mi akiris Encarta 2006, la enciklopedio de Microsoft (feliĉe mi ne pagis monon por ĝi). Je la unua vido ĝi aspektis tre bone, sed mi trovis aregon da eraroj en ĉiu artikolo, speciale pri historio. Vikipedio, spite de la okazaj eraroj, estas almenaŭ dek foje pli ekzakta kaj detala. Microsoft Encarta estas bona por ludado, sed mi tute ne rekomendas ĝin por serĉi fidindajn informojn pri io ajn.

Esperanto ĉeestinte la Ortodoksan Pasko Feston

La 23-an de aprilo oni festis la Ortodoksan Paskon, do la reviviĝo de Jesuo Kristo. Mi partoprenis la religian ceremonion en la malgranda rumana preĝejo. Dimanĉe oni legis la ĉi suban fragmenton el la evangelio laŭ Johano en 11 lingvoj: rumana, greka, latina, angla, franca, itala, germana, rusa, hispana, hebrea kaj Esperanto:
19 Kiam do estis vespero en tiu sama tago, la unua de la semajno, kaj kiam estis fermitaj la pordoj, kie la disĉiploj estis, pro timo antaŭ la Judoj, Jesuo venis kaj staris meze de ili, kaj diris al ili: Paco al vi.
20 Kaj dirinte tion, li montris al ili siajn manojn kaj sian flankon. La disĉiploj do ĝojis, vidante la Sinjoron.
21 Jesuo denove diris al ili: Paco al vi; kiel la Patro sendis min, tiel ankaŭ mi vin sendas.
22 Kaj dirinte tion, li elspiris sur ilin, kaj diris: Ricevu la Sanktan Spiriton:
23 kies pekojn vi pardonos, al tiuj ili estas pardonitaj; kies vi retenos, ili estas retenitaj.
24 Sed Tomaso, unu el la dek du, nomata Didimo, ne ĉeestis kun ili, kiam Jesuo venis.
25 La aliaj disĉiploj do diris al li: Ni vidis la Sinjoron. Sed li diris al ili: Se mi ne vidos en liaj manoj la truon de la najloj, kaj se mi ne metos mian fingron en la lokon de la najloj, kaj ne metos mian manon en lian flankon, mi tute ne kredos.
Kelkaj el ni helpis la pastron leginte laŭtvoĉe en diversaj lingvoj. Mi legis en la rusa, hispana kaj Esperanto. Estis la unua fojo kiam Esperanto estis uzita (eĉ se malmulte) en la Rumana komunumo de Roĉestero, Novjorkio.
La tutan Paskon mi estis tiel okupita kun veturoj kaj vizitoj de amikoj ke ne havis tempon eĉ por spiri. Nur marde vespere, la 25-an de aprilo, mi finfine denove sukcesis normaliĝi mian programon.
Kalkajn tagojn antaŭ Pasko, vendrede (la 21-an de aprilo) mi fastis, laŭ la ortodoksa tradicio, por 24 horojn sen manĝo kaj akvo. Estis pli facile ol pasintjare (pri la pasintjara fasto oni povas legi tie ĉi). Sed unu el miaj rumanaj amikoj, Ŝtefan (kiu estas kuracisto) fastis sammaniere por 33 horojn! Sen akvo aŭ manĝo! Li ankaŭ aldonis ke la ideo ne trinki akvon post pli ol 24 horojn ne ŝajnis al li saĝa. Alia interesa afero estas ke dum fastado li sentis sin denove energiplena post pensa diro de mallonga preĝo (Patro nia).

Ĉernobil, 20 jarojn post la nuklea katastrofo

La 26-an de aprilo fariĝas 20 jarojn ekde la nuklea katastrofo en Ĉernobil, kiu kaŭzis la morton de dekmiloj da homoj. Sed ŝajnas ke la sovaĝa vivo defias la nuklean radiadon. Mi tradukis ĉi sube tre interesan artikolon de BBC Novaĵoj, skribita far Stephen Mulvey [Stefen Malvej] kaj aldonis fotojn trovitajn rete. La originalo legeblas angle TIE ĈI. Estas surprizege kiom multe la areo similas al la "areo" el la filmo "Stalker" far Andrej Tarkovski (bazita sur la libro de la fratoj Strugacki).

La sovaĝa vivo defias Ĉernobilan radiadon



Ĝi enhavas iom de la plej kontaminita lando en la mondo, sed jam fariĝis rifuĝejo por la faŭno - naturo rezervo en ĉiuj krom nomo. La fermita areo ĉirkaŭ la Ĉernobil termonuklea elektrocentralo svarmas kun vivo.
Kiam la homoj estis evakuitaj el la areo 20 jarojn antaŭe, la bestoj alvenis. Ekzistantaj animaloj multobligis kaj specioj ne viditaj dum jardekoj, kiel la linkso kaj aglo strigo, komencis revenon. Oni eĉ observis turmentantaj piedspuroj de urso, besto kiu ne trotis en ĉi tiu parto de Ukrainio dum jarcentoj.
"Bestoj ŝajne ne sentas radiadon kaj volas okupi lokon sen konsidero pri la radiado kondiĉoj," diras radioekologisto Sergej Gaŝĉak. "Multaj birdoj nestas en la sarkofago," li aldonas, temas pri la ŝtalo kaj betono ŝildo starigita super la reaktoro eksplodita en 1986.
"Sturnoj, kolomboj, glutoj, fenikuroj - mi vidis nestojn, kaj mi trovis ovojn."
Eble estas plutonio en la areo, sed ne estas herbicido aŭ insekticido, neniu industrio, neniu trafiko, kaj marĉoj ne plu estas elĉerpitaj. Estas nenio zorgigi la apron - kiu multobligis okfoje inter 1986 kaj 1988 - ekscepte de ĝia simile revigliĝinta predanto, la lupo.

Nemanĝeblaj

La bildo ne estis tiom rozkolora dum la unuaj semajnoj kaj monatoj post la katastrofo, kiam radiado niveloj estis multe, multe pli altaj.
Kvar kvadrataj kilometroj de pina arbaro proksime de la reaktoro brunegis kaj mortis, gajninte la nomon de la Ruĝa Arbaro. Iuj bestoj en la plej severe trafitaj lokoj ankaŭ mortis aŭ haltis reproduktadon. Musaj embrioj simple solviĝis, dum ĉevaloj lasitaj sur insulo 6 km de la elektrocentralo mortis kiam ilia tiroido glando disfalis. Bovoj ĝuste en la sama insulo estis nanigita pro tiroido difekto, sed la sekvontan generacion oni trovis surprize normala.
Aktuale estas tipe por la bestoj ĉi tie esti radioaktivaj - ankaŭ tro radioaktivaj por estimanĝataj de homoj sekure - sed alimaniere ili sanas.

Adapto



Estas distingo farita inter bestoj kiu restas en unu loko, kiel musoj, kaj pli grandaj bestoj - alkoj, kiuj movas en kaj el kontaminita lando vojaĝante tra vastaj areoj. La bestoj kiuj vagas vaste finas kun pli malalta dozo da radiado ol bestoj kiuj restas la tutan tempon en radiada varma punkto.

Alkoj

La alka loĝantaro ekkreskegis ĉar forestas homa sintrudo. Kaj estas signoj ke ĉi tiuj bedaŭrindaj kreitaĵoj povas adaptiĝ al la novaj cirkonstancoj.
Sergej Gasĉak eksperimentis sur musoj en la Ruĝa Arbaro, partoj el kiu estas malrapide kreskanta legitimaj, kvankam kun nanigitaj kaj deformitaj arboj.
"Ni markis bestojn, tiame rekaptis ilin denove multe poste," lin diras.
"Kaj ni trovis ke ili vivis tiel longe kiel aliaj bestoj en relative puraj areoj."
La sekvonta paŝo estis alporti aliajn musojn de ekstere kaj lasi ili en la Ruĝa Arbaro.
"Ili sentis ne tre bone," Sergej diras. "La distingo inter la lokaj kaj novaj bestoj estis tre evidenta."

Mutacio

Dum ĉiuj liaj esploroj, Sergej sole trovis unu muso kun kanceraj simptomoj.
Li trovis abundaj indicoj de DNA mutacioj, sed nenio ke influu la besta fiziologio aŭ reproduktiĝa kapablo.
"Nenio kun du kapoj", li diras.
Mary Mycio [Mari Miŝjo], aŭtoro de Vermoligno Arbaro, natura historio de la Ĉernobil regiono, atentigas ke mutaciinta besto en la sovaĝo kutime mortos kaj estos manĝita ĝis sciencistoj povas observi ĝin.
Kaj ĝenerale, ŝi notas, sciencistoj studas animalaj loĝantaroj ĝenerale kaj ne interesiĝas pri kio okazas al apartaj individuoj.

Nuklea gardanto

Sed ankaŭ ŝi argumentas ke la profitojn la faŭno de foririntaj homoj de la areo, superis iun malutilon far radiado.
En ŝia libro ŝi citas la britan scienciston kaj ekologiiston James Lovelock [Ĝejms Lovlok], kiu skribis favore en la Daily Telegraph en 2001 pri la "nearanĝita apero" de la faŭno ĉe Ĉernobil.
Li daŭris: "Mi pripensas se malgrandaj kvantoj de nuklea malŝparo de energia produktado ne devus esti ĵetitaj en tropikaj arbaroj kaj aliaj vivejoj kiuj bezonas fidindan gardanton kontraŭ ilia detruo de homaj aviduloj".
Granda parto de la Ĉernobil zono en Bjelorusio jam estis ŝanĝita oficiale en natura rezervo. Sergej Gaŝĉak volas ke Ukrainio faru la samon kaj turnu sian 2,500 kvadrataj kilometroj de evakuita lando en rezervo aŭ naturparko.
Malsame al Ukraina Verda Partio, lin ne deranĝas se la registaro komencas konstruadi profundan tavolon en la zono por nuklea malŝparo el ĉiuj partoj de la lando. Li diras ke la aglan strigon ne deranĝos plu da betonaj areoj por nestado.

AREO LOĜANTOJ
Reaperita: Lynko, agla strigo, granda blanka egreto, nestantaj cignoj, kaj eble urso.
Enkondukita: eŭropa bisono, Przeŭalski-a ĉevalo.
Kreskegantaj mamuloj: melo, kastoro, apro, cervo, alko, vulpo, leporo, lutro, lavurso hundo, lupo.
Kreskegantaj birdoj: akva silvio, lazura paruo, nigra tetro, nigra cikonio, argano, blankvosta aglo.

La Akva Mondo

Atlantide (au Atlantido) estas akva mondo, pli granda ol Tero, kun radiuso de 7235 km. Ĉirkaŭ 94% el ĝia surfaco estas kovrita de akvo, kun grandaj insuloj dissemitaj ĉi tie kaj tie. Ĝi ĉirakaŭiras Altairon en 4.35 jaroj, 16.72 lumjarojn for de Tero. Atlantido havas 2 satelitojn: Icarus kaj Sen. Sen havas atmosferon kaj akvon kaj eblas ke vivo ekzistas sur ĝia surfaco.

Fizika mapo de Atlantido
Atlantido havas populacion de 316 milionoj. Ekzistas 9 ŝtatoj kaj 6 lingvoj parolataj. La teknologia nivelo estas relative alta. Nunepoke oni esploris la tutan planedon kaj baldaŭ preparos lanĉi la unuan artefaritan sateliton.


La nokto jam regis kiam ni preparis foriri. Dek submarinoj preparis por fora misio en kaŝita angula de la malgranda insulo Ven. Estis rara nokto, kun la verda tropika vivolumo entediĝante ĝis la ĉielrando. Nia vojaĝo estis esplora misio en la nordaj akvoj, kun la celo identigi kion intencas fari tie la Norda Respubliko. La Blua Federacio neniam ŝatis militon, sed niaj spionoj havis sufiĉe da informoj kiuj sugestis ke la respublikanoj intencis ekspansii ilian influareon post Borealia kaj Totem.
La daŭro de la historio (ankoraŭ verkanta) legeblas sur La Akva Mondo paĝo.