El Camino del Rey (La Vojo de la Reĝo) en Hispanio

El Camino del Rey (La Vojo de la Reĝo) estas abandonita vojeto ĉirkaŭ la krutaj muroj de gorĝo de la akvofalo El Chorro, proksime de Alora en Malaga, Hispanio.
En 1901 oni observis ke la laboristoj de la Akvofaloj de Chorro kaj Gaitanejo necesis vojeton por transpasi inter la kaskadoj, por transporti materialoj, gardado kaj riparado de kanalo. La konstruado de la vojo necesis 4 jarojn kaj finiĝis en 1905.
En 1921 la reĝo Alfonso la XIII-a transpasis la vojeton por inaŭguro de la akvobaraĝo Conde del Guadalhorce kaj ĝi fariĝis konata laŭ tiu ĉi nomo.
Ĉar la vojeto ne plu estis riparita ekde multaj jaroj nun ĝia stato estas malbona. Post la morto de kvar personoj en akcidentoj en 1999 kaj 2000 la vojeto estis fermita far la hispanaj aŭtoritatoj, sed sufiĉe da vizitantoj ankoraŭ adventuriĝas trairi ĝin hodiaŭ. La filmeto donas bonan ideon kaj senton pri vojaĝo en la regiono. Kaj je la fino oni povas vidi la "esperantan" vorton "solo" skribita sur fera peco...
La regiona registaro de Andalusio proponis en 2006 restoracian projekton de la vojo, kun estimata prezo de 7 milionoj da eŭroj.

Olimpika torĉo sur Ĉomolungma

La olimpika torĉo atingis hieraŭ Ĉomolungma (video fonto - ĉina CCTV televido), la plej alta pinto el la mondo (8848 aŭ 8850 metrojn laŭ okcidentanoj, 8844,43 metrojn laŭ ĉinoj). La unua kaj lasta torĉoportantoj estis tibetaj virinoj. Lha gjalo! ["La dioj venkis" - tion diras la tibetanoj kiam ili atingas gravan destinacion]. Kvankam multaj tibetanoj el diasporo oponis tiun ĉi veturon de olimpika torĉo, mi kredas ke ja ĝi estis bona okazo de paca kaj amikeca mesaĝo por ĉiuj popoloj el la mondo.
La personoj sen oksigenmaskoj videblaj en la video devas esti plejparte tibetanoj, multe pli bone adaptitaj en medio kun malalta aerpremo. Unu el la torĉoportantoj ekkriis en la angla "One world, one dream!" ["Unu mondo, unu revo"]. Tiu ĉi povas esti interpretata ambaŭdirekte, kiel slogano por Tibeto aŭ por Ĉinio, sed li haltis tie kaj ne aldonis "one China" ["unu Ĉinio"]... Ni povas memori la sloganon de protestantoj por Tibeto: "Unu mondo, unu revo: sendependa Tibeto". Oni eble neniam scios la veron pri kion li volis diri, sed la preĝflagetoj kiuj videblis ĉie diras multe pri la respekto de la montgrimpantoj por Tibeto kaj tibeta kulturo. Kaj la fakto ke la unua kaj la lasta portantoj estis tibetaninoj certe ne estis ŝanca. Eble pli bonaj tagoj alvenas por la homoj de sur la monda tegmento.
Raporto.info ankaŭ havas artikolon pri la evento (Lazuraĉielo).
En Tibeto mem, samtage, la protestoj ne tute ĉesis. Pli ol 2 km da flagoj kun protestoj por sendependo de Tibeto estis ligitaj en areo proksime de monaĥejo en Kham [Ĥam] (orienta Tibeto). La aŭtoritatuloj sendis personojn por "patriota reedukado" de la 300 monaĥinoj el la loka monaĥejo, sed la tibetaninoj estis jam forlasintaj la areon kaj la senditoj trovis neniun por "reeduki". (Fonto: Tibetcustom en la angla).

Poetikon - mia blogo pri poezio

あの山は
曇が盗んだ
外人ね

Ano yama wa
Kumo ga nusunda
Gaijin ne

Muntele acel
De către nori iar furat
Sunt doar un străin

Tiun monton ve
La nubaro forŝtelis.
Eksterlandano

That mountain away
Stolen again by the clouds
Just a foreigner

Miaj poemoj povas esti legitaj ekde nun sur http://poeticon.blogspot.com

Maltoleremo de ĉinoj

Jen kio okazas en areoj kie Ĉinio havas kontrolon, kiel Hong Kong. Supozeble Hong Kong estas daŭre demokrata areo, kie iu ajn povas pace esprimi sian opinion. Ĉu vere? La malgranda grupo kiu deziris subteni la liberecon de la tibetaj civitanoj estis atakita far la "patriotaj" ĉinoj kiuj atendis la olimpikan torĉon ĉi sabate. La 21-jara filosofio studentino Christina Chan (pri kiu mi jam parolis ĉi tie) kaj la aliaj de ŝia grupo estis forprenitaj far la polico kaj forportitaj en areo for de la olimpika torĉo vojo, ĉar la policanoj ne plu povis garantii ilian sekurecon tie. Ili estis tuj liberigitaj, sed estis jam tro malfrue por iu ajn protesto fronte de la olimpika torĉo. La video en la angla estis prenita de ĉi tie.
En alia evento, okcidenta protestanto estis batita per tomatoj kaj ovoj kiam li pasis fronte de subtenantoj de Ĉinio. Alia video kiu montras pli da bildojn el la eventoj el Hong Kong troviĝas tie ĉi sur dailymotion.com.
Ankaŭ dimanĉe, la dialogo inter reprezentantoj de la Tibeta Ekzila Registraro, sendidaj far Dalai Lama kaj la ĉina registraro haltis post nur kelkaj horoj, sen progreso, sed la ambaŭ flankoj decidis havi alian interparoladon estonte.
Mi admiras kaj amas la ĉinan lingvon kaj kulturon. Sed se tiu ĉi tipo de registraro daŭre regos Ĉinion, kaj se Ĉinio fariĝos pli kaj pli potenca, la personoj en la okcidenta mondo baldaŭ ne plu kuraĝos diri ion negativon pri Ĉinio pro timo esti punitaj. La fenomeno jam ekzistas. Mi nur donos ekzemplon pri youtube.com: se vi kuraĝas diri ion ajn kio ne estas tute pozitiva pri Ĉinio en komentoj al videoj, baldaŭ aro da ĉinoj etikedos viajn komentojn kiel negativaj kaj ili estos pli malfacile videblaj. Same, ĉiuj komentoj laŭdante Ĉinion estos taksataj pozitive. Se tiuj "patriotoj" estas simplaj uloj aŭ ĉinaj policanoj, malfacilas ekscii. Sed forta kampanjo por pozitiva imaĝo de Ĉinio jam ekzistas sur interreto. Kaj en tute maltolerema maniero, per pura uzo de forto.

La nekredebla voĉo de Sonam Wangmo

Jen alia kanto en la interpretado de Sonam Wangmo, ĉi foie en la ĉina lingvo. Mi ne povas kredi ke ŝi ankoraŭ ne estas fama tutmonde, kun tia voĉo. Sed probable ke la ĉinoj mem ne volas famigi ŝin tro. Ne estus bone por la ĉina registraro se kantistino el la "naciaj malplimultoj" fariĝis la plej fama voĉo el ilia lando...
Sed mi kredas ke iu ajn tibetano estus fiera aŭdi ŝian muzikon. Ŝi faras pli por ŝia popolo ol ĉiuj violentaj manifestaciantoj el la mondo.

Sonam Wangmo - mirinda voĉo de tibeta tradicia muziko!

Sonam Wangmo [Sonam Ŭangmo] devenas el malgranda vilaĝo el norda Tibeto kaj kantas tradician tibetan muzikon. Ŝia voĉo estas vera mirindaĵo, ampleksante nekredeblan flekseblecon, igante la junan tibetaninon unu el la plej impresigaj kantistinoj el la mondo. Kaj, kiel la plejparto de la nuntempaj kantistinoj, ŝi ankaŭ estas tre bela.

La mondo en 2053...

Jen mapo de la mondo por la jaro 2053, prezentata en la "Tria Imperio" (la unuaj du rusaj imperioj estinte la Carista Imperio kaj la komunista Sovetunio), romano aperigita far la ekstremnaciista ruso Miĥail Juriev. Rusio okupas la tutan Eŭropon, Groenlando kaj larĝan areon inkludante Israelon. Kiel oni vidas, nur kvin ŝtatoj plu restas en la imagina estonteco de l'verkinto... Ĉu iu ajn el ili havos Esperanton kiel oficiala lingvo? La tendenco ne ŝajnas realista al mi, ĉar dum la lastaj jaroj la nombro de ŝtatoj en la mondo ja kreskis (la lasta ekzemplo estinte la tiel-nomata Kosovo post la divido de Jugoslavio, ankaŭ la divido de Sovietunio, Ĉekoslovakio, ktp), do malfacilas imagini ke la mondo de proksima estonto konsistos nur el kvin ŝtatoj.
Mi renkontis la mapon tie ĉi, trovis ĝin amuza kaj decidis aperigi ĝin.

Protestoj en Hong Kong

Certe, la protestoj por Tibeto (kaj kontraŭ la olimpika torĉo) en Hong Kong ne estis tiom impresaj kiel tiuj en Londono, Parizo, San Francisco kaj eĉ Seoul. Sed mi trovis la foton de la belaspekta studentino Christina Chan [Kristina Ĉan] kun la tibeta flago tre interesa kaj inda aperigi sur mia blogo (fonto - Agentejo Franca Gazetaro). Bedaŭrinde, pro la manko de opinio libereco en Hong Kong, la aro de Ĉinio apogantoj provis ataki ŝin kaj ŝi estis ŝirmita far polico kaj forportita el la areo en polica veturilo. Mi ne povas ol respekti kaj aprezi ŝian kuraĝon subteni la lukton por esprimlibereco en tiaj malfacilaj kondiĉoj.
Intertempe, Ĉinio jam kondamnis 30 tibetanojn partoprenintajn la violentoj el marto al punoj ekde 3-jara ĝis dumviva prizono. Ĉinio asertas ke la nombro de mortintoj estas 22, plejparte ĉinoj, dum la tibeta diasporo insistas pri 203 viktimoj, plejparte tibetanoj. Pli ol du mil personoj estis jam arestitaj tra Ĉinio kaj atendas esti kondamnitaj far la ĉinaj tribunaloj.
Ankaŭ, la ĉina skipo kiu portas la olimpikan torĉon al Ĉomolungma (Everesto) ŝajnas havi problemojn kun la vetero. Tial, ĉiuj fremdaj alpinistoj kiuj intencas grimpi la plej altan pinton estas nuntempe blokitaj far la nepalaj aŭtoritatoj en ilia tendumaro ĝis kiam la ĉinaj alpinistoj sukcesos la montgrimpadon.