Mar 16, 2008

Violentoj en Tibeto


Protestoj far de tibetanoj, komencitaj far monaĥoj ekde la 10-an de marto, en Lhasao, 49 jaroj post la (re)okupo de Tibeto far de Ĉinio en 1959 (Tiam Dalai Lama, la estgro de Tibeto devis foriri en eksilo en Barato) jam lasis almenaŭ 80 mortintoj. La ĉinaj aŭtoritatoj mallgrandigis la nombron al 10 kaj pretekstis ke "fremdaj potencoj" provas malstabiligi la regionon. Bedaŭrinde, la respondo estas multe pli simpla: estu Tibeto regiono de Ĉinio aŭ ne, la tibetanoj simple ne estas kaj ne volas esti ĉinoj. Ili ĉiam estis malsimila popolo, kun malsimila lingvo kaj kulturo. Ĝis nun, la relative malfacila veturado al la areo gardis la tibetan kulturon de detruo. Dum la lastaj jaroj, post la modernigo de la transportsistemo (ankaŭ pro la fervojo liganta Tibeton al la resto de Ĉinio), multege da ĉinoj avidaj por mono venis tie ĉi. Ili trompis la loĝantoj kaj ŝtelis de ili monon, landon kaj laboron, efektive sklaviginte multajn el ili en ilia propra lando. Kaj certe, iutage la malbono sufiĉis por la tibetanoj. Tute ne devus miri nin ke la protestantoj atakis la ĉinaj vendejoj kaj fabrikoj kaj ke ili insultis la ĉinoj.
Se la ĉina registaro sufiĉe saĝas, ĝi haltigos la violenton sen murdi senkulpajn civilajn tibetanojn kaj punos la kulpajn ĉinojn kiuj kreis tiun situacion. Kaj estonte ili pli atentos al la rajtoj kaj problemoj de la loĝantoj de Tibeto.
Parolante pri la sendependo de Tibeto aŭ ne, estas la elekto de la tibeta popolo se ili fariĝu aparta lando aŭ restu aŭtonoma regiono kadre de Ĉinio, sed iu ajn kaze, ili devas esti respektataj kiel TIBETANOJ, kaj ilia riĉega kulturo helpata daŭri vivi. La plejparto de tibetanoj taksas ilian religion kaj kulturon pli alte ol la mono.
Hodiaŭ la violentoj eketendiĝis en aliaj partoj de Ĉinio, eĉ en aliaj partoj de Ĉinio, kun mortintoj raportitaj en la provinco de Ŝiĉuan. Ni preĝu pri saĝo kaj pri paca fino de la problemoj, kaj esperu ke la vivo de la tibetanoj fariĝos pli bona.
Sube mi aldonis videon de japana televido video pri la protestoj en Lhasa kaj en aliaj partoj de mondo:

No comments: